“Qalblar dardiga darmon” nomli Buxoro biyenallesining ilk nashri
Buxoroning boy tarixiy merosini Markaziy Osiyoning an’anaviy hunarmandchilik amaliyotlari hamda zamonaviy xalqaro badiiy hamjamiyat bilan uyg‘unlashtirishni maqsad qiladi.
Zamonaviy O‘zbekiston madaniy merosni asrash masalasi atrofidagi dolzarb suhbatlar bilan ajralib turadi. Tarixiy me’morchilik va muzey to‘plamlaridan tortib, qadimiy taom retseptlari, sahna san’ati hamda hunarmandchilik an’analarigacha — merosni qanday saqlab qolish mumkinligi bugun ham madaniy, ham siyosiy ahamiyat kasb etmoqda.
“Qayta tiklash san'ati” ushbu jarayonlarda parvarish, g‘amxo‘rlik va yangilanish amaliyotlarining umumiy tarixni davom ettirish hamda jamoaviy kelajakni tasavvur etishdagi o‘rni va ahamiyatini o‘rganadi.
Simpozium O‘zbekistonni boy mintaqalararo madaniy almashinuvlar markazi sifatida ko‘rsatishni, Markaziy, Sharqiy va Janubi-Sharqiy Osiyo, kengroq Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika, shuningdek, sobiq Sovet hududlari o‘rtasidagi madaniy uzviylik va yangiliklarni yoritishni maqsad qilgan.
Ushbu sahifa – biyennale bo‘ylab olimlar bilan birgalikda uyushtirilgan sayohatlarga bag‘ishlanadi.
6-oktabr
10:00 – 10:15
Ochilish nutqlari
- Gayane Umerova, Buxoro biyennalesi tashabbuschisi
- Diana Kempbell, Buxoro biyennalesining Badiiy direktori
- Aziza Izamova, Garvard universiteti san’at tarixi bo‘yicha PhD tadqiqotchisi
10:15 – 12:00
To‘qimachilik merosi
To‘qimachilikning global savdo va mahalliy hunarmandchilikni qanday bog‘lab turishi, u orqali xotira va shaxsiyat ifodasi, hamda matoda mujassam madaniy va siyosiy tarix qatlamlari haqida so‘z yuritiladi.
Ma’ruzachilar:
- Yekaterina Kulinicheva, Northwestern universiteti PhD tadqiqotchisi
Yashirin muzey: global savdo, to‘qimachilik va O‘zbekistondagi mahalliy hunarmandchilik - Lusiyenn Uilyams, Garvard universiteti PhD talabasI
Marn Shroderning “Munisak”i: parchalangan tarixni qo‘lda qayta tiklash - Jeyms Renn, Glazgo universiteti katta o‘qituvchisi
Yumshoq kuch: sobiq Sovet davrining moddiy merosini eski kiyimlar orqali qayta talqin etish
Moderator: Aziza Izamova
12:10 – 13:00
Shahar xotirasi va tiklanish
Qanday qilib shaharlar o‘zligini saqlaydi va qayta yaratadi — qadimiy madrasalar maydonlaridan tortib, 19-asr Buxorosining qayta qurilgan va afsonaviy manzaralarigacha.
Ma’ruzachilar:
- Yue Xie, Garvard universiteti PhD tadqiqotchisi
Madrasalar maydonlari: Markaziy Osiyoning erta zamonaviy davrida o‘tmishni qayta tasavvur qilish va foydalanish - Jeyms Pikkett, Pittsburg universiteti dotsenti
Quyosh botishidan avvalgi gullash: 19-asr Buxorosining qayta qurilishi va afsonalashtirilishi
Moderator: Aleksandra Dennett
15:15 – 16:30
Binolarning “ikkinchi hayoti”
Tarixiy yodgorliklar va binolarning shakli shamoyili restavratsiya, saqlash va kundalik foydalanish jarayonlarida qanday o‘zgarishini turli siyosiy davrlar misolida tahlil etadi.
Ma’ruzachilar:
- Anna Pronina, Markaziy Yevropa universiteti PhD tadqiqotchisi
Yodgorliklar yaratilish jarayonida: erta Sovet davridagi O‘zbekistonda restavratsiya, moddiyat va mehnat - Dilrabo Tosheva, Garvard universiteti AKPIA postdoktorlik tadqiqotchisi
Me’moriy konservatsiya, vaqf tizimi va meros siyosati: Buxorodagi Somoniylar maqbarasi misolida - Rozita Palladino, Sirakuz universiteti dotsenti
Sum-Remont: balkonni qaytarish, yangi maqsadda ishlatish va qayta talqin etish
Moderator: Leora Eyzensberg
7-oktabr
10:00 – 10:50
Birlashtiruvchi ta'mlar
Taomni xotira va aloqaning vositasi sifatida o‘rganadi — sovetcha tasniflardan sayohatchilarning Markaziy Osiyo ta’mi haqidagi taassurotlarigacha.
Ma’ruzachilar:
- Aliya Bolatxan, Tsyurix universiteti doktorant tadqiqotchisi
Ta’mni qayta yozish: sovet etnografiyasi va taom nomlari siyosati - Natasha Klimenko, Berlin Erkin universiteti doktorant tadqiqotchisi
“Oxir-oqibat uzumlar hammasini qoplaydi”: Markaziy Osiyo haqida sayohat yozuvlarida taom taassurotlari
Moderator: Aziza Izamova
11:00 – 12:45
Madaniyatlar kesishmasi
O‘zbek estrada san’atini shakllantirgan badiiy almashinuvlar haqida.
Ma’ruzachilar:
- Karola Platsek, mustaqil tadqiqotchi
O‘zbek madaniy merosi va yapon rassomi Xirayama Ikuo ijodi - Leora Eyzensberg, Garvard universiteti PhD tadqiqotchisi
“Arabcha tango” qanchalik o‘zbekcha?: estrada san’atidagi ko‘p qatlamli ta’sirlar - Sven Spiyeker, Kaliforniya universiteti, Santa-Barbara professori
Imperiyadan so‘nggi so‘z
Moderator: Aziza Izamova
14:40 – 16:45
OAV xotirasi
Fotosurat, she’riyat va tarixiy adabiyotning turli siyosiy davrlar osha xotirani qanday saqlab, qayta shakllantirganini tahlil etadi.
Ma’ruzachilar:
- Aleksandra Dennett, Garvard universiteti PhD tadqiqotchisi
Xotirani yaratish: erta Sovet O‘zbekistoni fotosuratchilari - Kler Roosien, Yel universiteti dotsenti
“Xotira bo‘laklari”: lirika shakli sifatida tiklanish - Rebekka Selch, Garvard universiteti PhD tadqiqotchisi
“Majolis al-ushshoq”ni Buxoroda yaratish: Timuriy davrdan keyingi davrda Timuriy ta’b - Kristianna Bonin, Sharja Amerika universiteti dotsenti
Metall quyishdan mo‘jizalargacha: Sovet Qozog‘istonida moddiy va ruhiy meros
Moderator: Albert Kavallaro
8-oktabr
10:00 – 11:45
Muzeyni qayta tasavvur etish
Markaziy Osiyo muzeylarida meros, shaxsiyat va e’tiqod qanday ifodalanishi va ko‘rgazma amaliyotlari qanday o‘zgarib borayotganini tahlil etadi.
Ma’ruzachilar:
- Zuxra Qosimova, Baknell universiteti dotsenti
Milliy shakl, ammo aralash mazmun: Nukusdagi Savitskiy muzeyi yaratilishi - Muzaffara Ishanova, Toshkent Badiiy akademiyasi doktorant talabasi
Savitskiy muzeyining hamkorlik faoliyati - Albert Kavallaro, Michigan universiteti PhD tadqiqotchisi
“Muzeyni musulmonlashtirish”: 1898–1904 yillarda Toshkentdagi musulmon tomoshabinning shakllanishi
Moderator: Anna Pronina
12:00 – 13:15
G'amxo'rlikning jismoniy amaliyotlari
Ma’ruzachilar:
- Anel Raximjanova, Nyu-York universiteti PhD tadqiqotchisi
Almagul Menlibayeva: Markaziy Osiyoda ayol tanasining badiiy talqini - Jameli Xairli, mustaqil tadqiqotchi
Pedallar, asboblar va radikal g‘amxo‘rlik: feministik velosiped ustaxonasida ta’mirlash amaliyoti - Diana Qudaybergenova, London Universitet kolleji dotsenti
Markaziy Osiyo zamonaviy madaniyatida san’at va hokimiyat o‘zaro aloqasi
Moderator: Yekaterina Kulinicheva
